حسن اکبری در گفتگو با خبرنگار فارس در یزد، در خصوص آخرین وضعیت یوزپلنگ ایرانی در استان یزد گفت: انتشار یوزپلنگ آسیایی درگذشته نسبتاً دور در کشورهای عربستان، عراق، ایران تا هندوستان گسترده بود و در اغلب کشورهای حوزه خاورمیانه پراکنش داشته است؛ اما حدود نیم‌قرن پیش پراکندگی آن محدود به ایران شد و در بقیه کشورها هم‌نسل این‌گونه از بین رفته است.

وی با اشاره به اینکه در ایران بیشترین حضور یوزپلنگ در حوزه ایران مرکزی به سمت شرق و شمال تا حاشیه جنوبی ارتفاعات البرز بوده است، افزود: در ایران از اوایل دهه ۸۰ توجه بیشتری به یوزپلنگ آسیایی شده و تلاش‌های ملی و بین‌المللی خوبی برای نجات این‌گونه انجام‌شده است؛ به‌گونه‌ای که عمده تلاش‌ها برای نجات این‌گونه در دهه ۸۰ بر روی تقویت حفاظت از مناطق چهارگانه محیط‌زیست متمرکزشده و با فنّاوری دوربین‌های تله‌ای کار رصد و پایش جمعیت‌ یوزپلنگ موردتوجه سازمان محیط‌زیست و پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی قرارگرفته است.

معاون اداره کل محیط‌زیست استان یزد اظهار داشت: اگرچه این تلاش‌ها در دهه ۸۰ منجر به بهبود وضعیت طعمه‌های یوزپلنگ آسیایی در مناطق زیست این‌گونه ازجمله مناطق حفاظت‌شده استان یزد مانند کوه بافق، دره انجیر و … شده است؛ اما یوزپلنگ گونه‌ای است با قلمرو وسیع و به‌هیچ‌وجه خود را محدود به مناطق حفاظت‌شده محیط‌زیست نکرده و به‌راحتی بین مناطق آزاد تحرکات و جابه‌جایی‌های گستره‌ای را داشته است؛ که همین جابه‌جایی‌های گسترده مانع از این شد که تلاش‌های محیط‌زیست در مناطق چهارگانه کمک مثبتی به نجات این‌گونه کند.

اکبری با تأکید بر اینکه در اواخر دهه ۸۰ توسعه فعالیت‌های معدنی در خارج از مناطق چهارگانه که اغلب بدون اخذ نظر محیط‌زیست انجام‌شده و قلمرو زیست این‌گونه را در مناطق آزاد مورد هجمه قرار داده است، تأکید کرد: توسعه کمی و کیفی جاده‌ها موجب آسیب بسیار جدی به حیات این‌گونه شد و پیامد آن کاهش جمعیت یوز آسیایی در فلات مرکزی ایران مخصوصاً در استان یزد را به دنبال داشت.

وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر مشاهدات ما در استان یزد فراتر از ۴ قلاده یوز نر نیست و این‌یک فاجعه برای تنوع زیستی کشور است؛ چراکه اگر در سال جاری و سال آینده یوز ماده‌ای در استان یافت نشود احتمال انقراض این‌گونه در حوزه فلات مرکزی بسیار بالاست.

این مسئول با تأکید بر اینکه نجات یوز آسیایی در فلات مرکزی ایران مستلزم مدیریت متمرکز در قالب تکثیر حیوان در یک محدوده بسیار بزرگ و در شرایط نیمه‌طبیعی است وگرنه حداقل در ایران مرکزی انقراض این‌گونه قطعی است، تصریح کرد: بدیهی است در دو سه سال اخیر با شکل‌گیری قرق‌های اختصاصی در استان یزد و مشارکت قابل‌توجه بخش خصوصی در حفظ حیات‌وحش، وضع طعمه‌ها و امنیت در مناطق آزاد بهتر شده و اگر جمعیت قابل‌اعتمادی از یوزپلنگ در استان باقی‌مانده بود من‌بعد احتمال بقای این‌گونه‌ در گستره مناطق آزاد محیط‌زیست بیشتر بود.

معاون اداره کل محیط‌زیست استان یزد یادآور شد: متأسفانه هنوز هم در احداث جاده‌ها و یا بهبود کیفیت آن‌ها هیچ توجه ای به استانداردها و اصول فنی محیط‌زیست و رعایت حقوق طبیعت و حیوانات نمی‌شود؛ همچنین متأسفانه در حوزه معدن‌کاوی نیز هیچ استعلامی از محیط‌زیست در خارج از مناطق چهارگانه نمی‌شود و چهارچوب‌های قانونی برای نظارت بر این فعالیت فراهم نیست.

وی با اشاره به اینکه برای تعیین جمعیت این‌گونه و پراکنش آن در استان نیاز به اعتبار و مطالعه دقیق است، اذعان کرد: باوجود تمام این مشکلات باز تأکید می‌شود اولین گام برای نجات یوز آسیایی تکثیر گونه در شرایط نیمه‌طبیعی است که انجام این مهم نیازمند اعتباران کافی و حمایت بیشتر از محیط‌زیست است.

وی در پایان خاطرنشان کرد: استان یزد زیستگاه ۱۰ گونه جانوری در معرض انقراض در کشور است؛ ولی هیچ‌کدام به‌اندازه یوز وضعیتشان بحرانی نیست، باوجود اقداماتی که درگذشته برای حفاظت ازاین‌گونه در استان انجام‌شده اما شرایط آن در حوزه ایران مرکزی بسیار نگران‌کننده است.